.png)
Wariograf to urządzenie służące do przeprowadzania testów wykrywających kłamstwo (tzw. "testy na wykrywanie kłamstwa") w oparciu o reakcje fizjologiczne osoby badanej. Wariograf, zwany również "detektorem kłamstw", rejestruje zmiany w ciele człowieka, które mogą występować w odpowiedzi na stres emocjonalny związany z mówieniem nieprawdy. Te zmiany fizjologiczne obejmują:
Pomiar tętna – liczba uderzeń serca na minutę.
Pomiar ciśnienia krwi – zmiany w ciśnieniu tętniczym.
Pomiar oddechu – liczba oddechów na minutę, a także ich głębokość i regularność.
Przewodnictwo skóry (galwaniczne) – reakcja skóry na zmiany wilgotności (potliwość), która może wzrosnąć w wyniku stresu.
Wariograf jest używany do monitorowania tych parametrów w czasie rzeczywistym, podczas zadawania pytań osobie badanej. Na podstawie analizy tych reakcji, eksperci starają się ocenić, czy osoba badana mówi prawdę, czy kłamie.
Jak wygląda przeprowadzenie badania wariograficznego?
1. Przygotowanie do badania:
Wybór miejsca: Testy są zazwyczaj przeprowadzane w spokojnym, cichym pomieszczeniu, gdzie osoba badana będzie czuła się komfortowo.
Przygotowanie osoby badanej: Osoba, która będzie poddana badaniu, zazwyczaj jest informowana o przebiegu testu, a także o tym, jak działają urządzenia. Celem jest zminimalizowanie dodatkowego stresu związanego z nieznajomością procesu.
2. Zakładanie urządzenia:
Elektrody: W czasie badania, na skórze osoby badanej zakłada się elektrody (czujniki), które będą rejestrować zmiany w reakcji fizjologicznej. Zwykle są one umieszczane na palcach dłoni (do pomiaru przewodnictwa skóry), na klatce piersiowej (do monitorowania tętna) oraz na nadgarstkach lub brzuchu (do monitorowania oddechu).
Pas ciśnieniowy: W niektórych przypadkach zakłada się również pas ciśnieniowy na ramieniu, który pozwala na kontrolowanie zmienności ciśnienia krwi.
3. Wstępne pytania i przygotowanie:
Próba kalibracji: Zanim rozpoczną się właściwe pytania, prowadzący test przeprowadza tzw. rozmowę kalibracyjną, w której zadawane są pytania, na które odpowiedzi są znane. Dzięki temu można ustalić, jak reaguje organizm osoby badanej, gdy mówi prawdę.
Przykładowe pytania kalibracyjne: „Czy twój imię to [imię]?” lub „Czy dziś jest [data]?”. Odpowiedzi na te pytania pomagają ustalić normalny poziom reakcji fizjologicznych danej osoby.
4. Główne pytania badania:
Pytania testowe: Po kalibracji przechodzi się do pytań, które są związane z przedmiotem badania. Pytania te powinny być jasno sformułowane, aby osoba badana mogła na nie odpowiedzieć jednoznacznie „tak” lub „nie”. Przykładami pytań mogą być:
„Czy ukradłeś pieniądze z biura?”
„Czy byłeś w miejscu, gdzie miała miejsce kradzież?”
„Czy kłamiesz teraz?”
Ważne jest, aby pytania były zadawane w sposób spójny, a osoba badana odpowiadała na nie w sposób możliwie najbardziej naturalny.
5. Monitorowanie i analiza danych:
Rejestrowanie reakcji: Podczas zadawania pytań wariograf rejestruje zmiany w rytmie serca, oddechu, ciśnieniu krwi i przewodnictwie skóry.
Analiza fizjologicznych reakcji: Podczas analizy badacz (zwykle specjalista, np. psychofizjolog) porównuje reakcje fizjologiczne osoby badanej na pytania „kontrolne” (w których osoba była pewna odpowiedzi) z reakcjami na pytania testowe. Istotne jest, aby rozpoznać wyraźną różnicę w reakcjach na pytania, które dotyczą prawdy, a na pytania, które mogą być nieprawdziwe.
6. Zakończenie badania:
Po zakończeniu sesji pytań prowadzący test analizuje dane i przygotowuje raport. Wynik badania zależy od tego, jak reagował organizm osoby badanej na pytania, które miały na celu sprawdzenie jej prawdomówności.
Interpretacja wyników: W wyniku analizy fizjologicznych reakcji, ekspert może ocenić, czy osoba badana najprawdopodobniej kłamała, czy mówiła prawdę. Warto jednak zauważyć, że wyniki te nie są jednoznaczne i w dużej mierze zależą od interpretacji specjalisty. Ponadto, testy wariograficzne nie są w 100% wiarygodne i mogą być poddane krytyce w kontekście ich skuteczności.
7. Czynniki wpływające na wyniki testu:
Stres: Wysoki poziom stresu osoby badanej może wpłynąć na wyniki testu, ponieważ zmiany w reakcji fizjologicznej mogą być wywołane czymkolwiek, co powoduje niepokój lub lęk, a nie tylko kłamstwem.
Zaburzenia zdrowotne: Osoby cierpiące na choroby serca, zaburzenia oddechowe czy inne problemy zdrowotne mogą reagować na pytania w sposób, który nie ma nic wspólnego z prawdomównością.
Przygotowanie do badania: Jeśli osoba przygotowuje się do testu, np. poprzez obiecanie sobie, że nie będzie kłamać, jej reakcje mogą być mniej wyraźne.
Zastosowanie wariografu:
Ściganie przestępstw: W niektórych krajach wariograf może być stosowany w ramach ścigania przestępstw, np. w postępowaniach prewencyjnych lub w ramach śledztw.
Rekrutacja i sprawdzenie kandydatów do pracy: W niektórych branżach, takich jak służby mundurowe, wariograf może być używany do sprawdzenia wiarygodności kandydatów na stanowiska wymagające wysokiego poziomu zaufania.
Badania prywatne: W przypadku podejrzeń o zdradę, kradzieże czy inne kwestie prywatne, osoby prywatne mogą decydować się na przeprowadzenie testów wariograficznych.
Podsumowanie:
Wariograf jest narzędziem używanym do badania reakcji fizjologicznych osoby w celu wykrycia potencjalnego kłamstwa. Przeprowadzenie badania polega na monitorowaniu tętna, ciśnienia krwi, oddechu oraz przewodnictwa skóry podczas zadawania pytań. Wyniki są analizowane przez specjalistę, który ocenia, czy reakcje wskazują na prawdomówność czy ewentualne kłamstwo. Mimo że wariograf jest szeroko stosowany, wyniki jego badań nie są absolutnie pewne i mogą być poddane kontrowersjom, ponieważ na wyniki testu mogą wpływać różne czynniki zewnętrzne.
Comments